Günümüz hukuk sistemlerinde kişinin her türlü hak ve sorumlulukları çeşitli sözleşmeler, kanun hükümleri ve anlaşmalar ile güvenceye alınmış, bu doğrultuda da bireyin en temel hürriyetlerinden biri olan mülkiyet hakkı başta Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi olmak üzere çeşitli uluslararası sözleşme, antlaşma ve kanun maddelerince koruma altına alınmıştır. Bügun ki yazımızda tapu iptali ve tescili davası hakkında bilgilendirmeler sunacağız.
Bireyin mülkiyet hakkının en sıkı biçimde korunduğu doğrultuda da akla ilk olarak ayni hakkı ihlal edilen kişinin mülkiyet hakkını sağlayan, temin eden tapu iptal ve tescil davası gelmektedir.
Kişiye doğrudan doğruya egemenlik yetkisi veren ve herkese karşı ileri sürülebilen ayni haklar ihlal edildikleri takdirde tapunun iptali ve tescili davaları ile korumaya sağlama alınırlar.
Mahkeme hükmü kesinleşmeden icra edilmesi mümkün olmayan bahsi geçen davalar; kanuna aykırı, haksız, usulsüz veya yolsuz düzenlendiği iddia edilen tapu kaydının hukuka uygun hale getirilmesini sağlamak için mağdur taraf, davacı, tarafından açılır.
TAPU İPTALİ VE TESCİLİ DAVASI KİME AÇILIR?
Dava, yolsuz tescil yaptığı iddiasında bulunulan kişiye bir diğer deyişle tapu kaydında taşınmazın mülkiyet hakkı sahibi olarak gözüken kişiye karşı açılır.
Davalı tarafın kolaylıkla belirlenebileceği bu davalarda daha ziyade önem arz edebilecek birtakım hususlar vardır. Buna göre; bunlardan ilki, kayıtlı malikinin ölü olması halinde iptal ve tescil davasının malikin mirasçılarına yöneltilmesi gerektiğidir. Bir diğer önemli husus ise eğer ki tapu kaydında 3. bir kişi yer alması durumudur, bu durumda da davacı tarafından 3.kişi aleyhine de ayrıca dava açılması gereklidir.
HANGİ NEDENLERE DAYANARAK AÇILABİLİR?
İptal ve tescil davasına sebebiyet verecek nedenler sınırlandırılmamış olup kanunla kesin bir biçimde belirlenmemiştir; özellikle bir avukat yardımını da zaruri kılacağı üzere Yargıtay’ın içtihatlarına da dayandırılabilmekte, bu doğrultuda dava açılabilmektedir. Yine de en genel ve temel olarak davaya konu olabilecek bazı sebepler mevcuttur.
Buna göre genellikle;
- Mirastan mal kaçırma,
- Hukuki ehliyetsizlik,
- Vekalet görevinin/yetkisinin kötüye kullanılması,
- Aile konutu,
- Ölünceye kadar bakma sözleşmesi,
- Kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik ve
- İmar uygulaması
nedenlerine dayanılarak tapu iptali ve tescili davaları açılmaktadır.
Davanın Açılabilmesi İçin Gerekli Şartlar
Her davanın açılabilmesi için belirli şartlar olduğu gibi tapu iptal ve tescil davasının da açılması ve akabinde sonuçlanabilmesi için belirli şartların mevcudiyeti zorunludur.
Buna göre :
- Yapılan yolsuz tescil sonucu mağdur tarafın ayni hakkının zedelenmesi,
- Tapu kütüğünde haklı bir neden olmaksızın işlem yapılmış olması,
- Malik dışında başka bir kişi adına taşınmazın tescil edilmesi,
- İlgili taşınmazdaki tescilin değiştirilmesi ve
- Söz konusu tescilin tapu kütüğünden silinmesi
hallerinde ilgili dava açılabilir.
DAVA NEREDE VE NASIL AÇILIR? AŞAMALARI NELERDİR?
Söz konusu davanın açılacağı görevli ve yetkili mahkemeler düşünüldüğünde, daha önceki yazımızda da bahsettiğimiz üzere yetki ve görev kavramlarını göz önünde bulundurarak tescil ve iptal davalarının taşınmazın bulunduğu yerde açılabileceğini söyleyebiliriz. Bu hususta özellikle bilinmelidir ki davacı ve davalı taraflar anlaşsalar dahi davanın kesin yetkili yer mahkemesi dışında bir mahkemede görülmesini sağlayamazlar. Bu hususta kanun tarafından görevli mahkeme ise Asliye Hukuk Mahkemesi olarak belirlenmiştir.
Tapu iptali ve tescili davalarında en önem arz eden nokta ise dava sürecinin ilerleyişi hususundadır. Muhakkakiyetle bilinmelidir ki konu olan davanın dilekçesinde taşınmazın kayıt bilgileri ile arazideki durumu ve akabinde, olayın özelliklerine göre yapılan işlemdeki hukuka aykırılıklar çok açık ve net bir şekilde anlatılmalı, bilirkişi incelemesi talep edilmeli, keşif işleminde ve tanık dinlemelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar vurgulanmalı ve tapu kayıtlarıyla beraber ilgili belgeler eklenmelidir.
Ayrıca bilinmelidir ki bu davalar nitelikleri gereği zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tabi değildir, bu sebeple bir süreye bağlı olmaksızın bu davanın açılması mümkündür.
Kısaca tapuya mahsus işlemlerde tapunun iptali ve tescili davasına neden olacak sebeplerin gerek kanunda kesin olarak sınırlandırılmamış olması gerek bir kısmını açıkladığımız usul ve esasa ilişkin aşamaları gerekse de dava şartları nedenleriyle bahsi geçen dava türü oldukça karışık olup; farklı durumlar neticesinde el atmanın önlenmesi veya istihkak davası gibi davaların da ilgili olarak açılmasını ve başka süreçlerin işlenmesini de gerektirmektedir.
Tüm bu durumlar ışığında; süreç, aşama ve koşullar konusunda en hızlı ve doğru bir biçimde sonuca ulaşmak için bu alanda uzman avukat ve doğru yasal danışmanlara ulaşmak önem arz etmektedir.
Bizler de tam da bu sebepten İzmir Kapital Hukuk ve Danışmanlık olarak; İzmir ve dışında tapu davaları, tapu alım-satım, alacak, tapu iptali ve tapu tescili avukatı, İzmir hukuk mahkemesi avukatı, gayrimenkul, alacak, tazminat ve uyuşmazlık konularında danışmanlık ve temsil faaliyetleri gibi oluşan yargı ihtiyaçlarınızda danışabileceğiniz merciler olarak buradayız. Kapital hukuk büromuz ile bu ve benzeri birçok dava konusunda detaylı bilgiye ana sayfamızdan ulaşabilirsiniz. Merak ettiğiniz geri kalan birçok konuda ise İzmir Kapital Hukuk Bürosu İletişim bilgilerinden birini tercih ederek bizlere danışabilirsiniz.
Av.Harun Ümit Eren & Stj.Elif Pınar Tolga /İzmir
Sosyal Medyada Bizi Takip edin.
https://www.facebook.com/kapitalhukuk
https://twitter.com/kapital_hukuk
https://www.instagram.com/kapitalhukuk/
https://tr.linkedin.com/company/kapital-hukuk
