PANDEMİ DÖNEMİNDE İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI

1. PANDEMİ DÖNEMİNDE İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI

Koronavirüs salgını, sosyal hayatımızda olduğu kadar iş hayatında da birçok şeyi değiştirdi. Bu kapsamda milyonlarca çalışanı ilgilendiren koronavirüse ilişkin ekonomik önlemler kapsamında 7244 sayılı Covıd-19 Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 4857 sayılı İş Kanununa Geçici 10. maddeyi ekleyerek salgın süresince işten çıkarma yasağı getirdi. Buna göre:

Getirilen düzenleme İş Kanuna tabi olsun olmasın her türlü hizmet sözleşmesine ilişkin olduğundan bu düzenlemenin Türk Borçlar Kanuna tabi iş sözleşmelerini, Basın İş Kanuna ve Deniz İş Kanuna tabi iş sözleşmelerini kapsadığı konusunda bir tereddüt bulunmamaktadır.

Bu bağlamda 16 Nisan 2020 tarihinde eklenen söz konusu geçici madde ile iş veya hizmet sözleşmelerinin, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, iş yerinin faaliyetinin sona ermesi, işin sona ermesi halleri dışında, 3 ay süreyle işveren tarafından feshedilmesi yasaklanmıştı. 3 aylık bu sürenin uzatılması hususunda geçici maddenin son fıkrasında Cumhurbaşkanına verilen yetki uyarınca işten çıkarma yasağı son şekliyle Resmi Gazete’de yer alan Cumhurbaşkanı kararına göre 17 Ocak 2021 tarihine kadar devam edecek.

2. İŞTEN ÇIKARMA YASAĞINDA HANGİ ÇIKIŞLAR İSTİSNA KABUL EDİLMİŞTİR?

Geçici 10. madde gereği, işveren yalnızca 4857 sayılı İş Kanunu’nun işverenin haklı nedenle derhal fesih nedenlerinin sıralandığı madde olan 25. maddenin, II numaralı bendindeki “ahlak ve iyiniyete uymayan nedenler” başlığında sıralanmış sebeplere dayalı olarak gerçekleştirebilecek. İş Kanunun 25. maddesinin birinci fıkrasının 2. Bendinde yer alan ve işten çıkarma yasağının istinasını oluşturtan sebepler ise şu şekilde sayılmıştır:

 a) İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.

b) İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması.

c) İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.

d) İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması. 

e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.

f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.

g) İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.

h) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.

ı) İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması. 

Bu nedenleri SGK çıkış kodları üzerinden özetleyecek olursak;

 Burada şu hususa değinmekte fayda vardır : Eğer işten çıkarma yasağı döneminde; bu madde kapsamında yapılan fesih söz konusu olursa  olası uyuşmazlık halinde mahkemelerce fesih nedeninin işverenlerce fesih yasağını dolanmak için kullanılıp kullanılmadığı, feshi gerektiren haklı nedenin oluşup oluşmadığı değerlendirilecektir. Eğer yargılama neticesinde feshi gerektiren haklı neden bulunmadığı kesinleşirse işten çıkarma yasağına aykırılık oluşacak ve bu bağlamda idari para cezası veya uygulanan işyerleri açısından kısa çalışma ödeneğinin iptali sonucu doğabilecektir. 

3. İŞTEN ÇIKARMA YASAĞINDA İŞÇİ KENDİSİ İŞTEN ÇIKABİLİR Mİ?

 İşten çıkarma yasağı yalnızca işveren açısından söz konusudur. Bu sebeple işçinin işten çıkmasına engel bir durum olmadığından  işverenin, işçi açısından haklı fesih nedeni oluşturan uygulama ve eylemlerinin olması halinde işçinin iş akdini sonlandırmasının önünde bir engel bulunmamaktadır. Bu noktada şunu belirtmek gerekir ki: İşverene aynı yasal düzenlemeyle işçiyi tek taraflı ücretsiz izne çıkarma hakkı getirilmiş ve işçi açısından ücretsiz izne çıkartılmış olmanın haklı bir fesih nedeni olamayacağı da hüküm altına alınmıştır.

4.FESİH YASAĞI DÖNEMİNDE EMEKLİLİK NEDENİYLE İŞTEN ÇIKIŞ

Salgın döneminde emeklilik şartlarını sağlayan ya da yaş dışındaki şartları tamamlamış işçilerin, SGK’dan aldıkları yazı ile bunu sebep göstererek işten ayrılmaları mümkündür. Çünkü emeklilik nedeniyle fesihler işçinin kendi iradesini koyarak işten ayrıldığı durumlar arasında sayılmaktadır.

İş Hukuku ile alakalı diğer yazımıza göz atmak için aşağıdaki linki tıklayabilirsiniz.

Tüm soru ve sorunlarınız için hukuki destek alabileceğiniz İzmir Avukatlık ve Hukuk büroları arasında en yüksek tecrübe ve uzmanlığa sahip İzmir Kapital Hukuk Bürosu kalifiye ve uzman kadrosuyla her zaman yanınızda…

Detaylı bilgi için lütfen avukatlarımıza ulaşabilir online görüşme yapabilirsiniz.

Av. Harun Ümit EREN

Sosyal Medyada Bizi Takip edin
https://www.facebook.com/kapitalhukuk
https://twitter.com/kapital_hukuk
https://www.instagram.com/kapitalhukuk/
https://tr.linkedin.com/company/kapi%CC%87tal-hukuk