Nafaka nedir?
Boşanma davası sırasında ve boşanma davası sonlandıktan sonra maddi zorluğa düşecek tarafa aylık olarak ödenmesi gereken paradır. Nafaka, adaleti sağlama ve tarafların yaşam standartlarını koruma amacını taşır.
- Kişisel bir borçtur, devredilemez.
- Ölümle sona erer.
- Mirasçılara geçmez.
- Haczedilemez.
- Zamanaşımına uğramadığından her zaman istenebilir.
- Mahkeme kanalıyla istenebilir.
Nafaka Türleri Nelerdir?
Türk aile hukukunda dört çeşit olarak düzenlenmiştir.
Tedbir Nafakası
“III. Geçici önlemler
Madde 169- Boşanma veya ayrılık davası açılınca hâkim, davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri re’sen alır.”
Aile hukukundan doğan, dava süresince eşlerden birinin diğerine geçinmesi için vereceği, yalnızca tarafların maddi durumları değerlendirilerek karar verilen bir türüdür. Taleple bağlılık ilkesine tabidir, bu sebeple dava tarihinde talep edilmeyen ve yargılama sırasında talep edilen bedel talep tarihinden itibaren hükmolunmalıdır. Karar vermek için kusur incelemesi yapılmaz, davayı kimin açtığından ve hangi tarafın kusurlu olduğundan bağımsız hükmedilir. Alacaklının çalışması bu bedelin almasına engel olmayacağı gibi ödeyecek tarafın da emekli olması, asgari ücretle çalışması vb. durumları ödemeye engel teşkil etmez. Talep eş ve çocuklar için ayrı ayrı belirtilmelidir.
Boşanma davasında verilen ara kararla hükmolunduğu takdirde karar icra edilebilir. Ödenmediği takdirde ilamsız icra yolu ile tahsil edilebilir. Yargıtay’a göre karar tarihinden itibaren faiz işlenmelidir. Nafaka ve artırılması alacağın tespit ve tahsili niteliğinde olduğundan davanın açıldığı tarihten itibaren hüküm ifade etmektedir.
Hükmün kesinleşmesine kadar devam eden tedbir nafakası hükmün kesinleşmesinden sonra hükümde belirtilmişse,
- Eş lehine yoksulluk nafakası olarak,
- Müşterek çocuklar için erginliğe kadar iştirak nafakası olarak devam eder.
Yoksulluk Nafakası
“Madde 175- Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.
Yükümlünün kusuru aranmaz.”
Yoksulluk nafakası taleple bağlılık ilkesine tabidir. Boşanma sonucunda yoksullaşan eşe diğer eşin ödediği bir bedel olup talep eden tarafın daha kusurlu olmaması gerekmektedir. Yargıtay’a göre, zorunlu ve gerekli harcamaları karşılayacak düzeyde geliri olmayanlar yoksul kabul edilmektedir. Boşanma ile istenebileceği gibi boşanma sonrası da şartlar mevcutsa istenebilir. Diğer tarafın mali gücüyle orantılı olmalıdır. Daha önce belirttiğimiz üzere mahkeme kararının kesinleşmesi ile ödenmeye başlanır.
İştirak Nafakası
“VIII. Çocuklar bakımından ana ve babanın hakları
1. Hâkimin takdir yetkisi
Madde 182- Mahkeme boşanma veya ayrılığa karar verirken, olanak bulundukça ana ve babayı dinledikten ve çocuk vesayet altında ise vasinin ve vesayet makamının düşüncesini aldıktan sonra, ana ve babanın haklarını ve çocuk ile olan kişisel ilişkilerini düzenler.
Velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin düzenlenmesinde, çocuğun özellikle sağlık, eğitim ve ahlâk bakımından yararları esas tutulur. Bu eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır.
Hâkim, istem hâlinde irat biçiminde ödenmesine karar verilen bu giderlerin gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir.”
Velayeti kendisine verilmemiş olan eşe karşı müşterek çocukların bakım ve eğitim masraflarını karşılamak adına hükmedilir ve yasal bir zorunluluktur. Her an doğup işleyen haklardan olan bu türde iştirak durumunu hâkim talebe bağlı olmaksızın kendisi belirler. Ödeyecek eşin ekonomik gücü dikkate alınarak belirlenen bedel çocuk ergin oluncaya kadar ödenmeye devam eder. Çocuğun eğitim öğretim durumu gerektirirse erginlikten sonra da bir süre daha ödenmeye devam edilebilir. Karar boşanmanın kesinleşmesinden sonra geçerli olur.
Yardım Nafakası
“Madde 364- Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür.
Kardeşlerin yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır.
Eş ile ana ve babanın bakım borçlarına ilişkin hükümler saklıdır.”
Bir kimsenin yardım etmezse yoksul duruma gelecek olan usul ve füruuyla kardeşlerine ödediği bedeldir. Başlangıç tarihi dava tarihidir. Miktarı belirlenirken ekonomik güç dikkate alınır. Şu sıra takip edilerek talep edilir: 1.çocuklar, torunlar 2.anne-baba 3.kardeş 4.büyükanne-büyükbaba
Diğer yazılarımıza göz atmak için linke tıklayabilirsiniz.
Av.Bahadır Gökhan Kaya
Stj.Av.Çağla Ersungur
Sosyal Medyada Bizi Takip edin
https://www.facebook.com/kapitalhukuk
https://twitter.com/kapital_hukuk
https://www.instagram.com/kapitalhukuk/
https://tr.linkedin.com/company/kapi%CC%87tal-hukuk
