Marka Hakkı Nedir? 6769 Sayılı Kanun’daki Düzenlemeler
Marka, bir teşebbüse ait veya bir teşebbüs tarafından üretilen hizmetleri, malları diğer teşebbüsler tarafından üretilen hizmet ve mallardan ayırmaya yarayan işaret olarak tanımlanabilir.Marka, 6769 sayılı Sınai Haklar Kanunu’nun 4. maddesinde düzenlenmiştir;
“Madde 4: Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir.”
Marka Hakkının Tescili ve Sağladığı Korumalar
Markanın tesciline engel olabilecek sebepler kanunda düzenlenmiştir. Genel olarak ayırt edici özelliği olmayan ve sicilde gösterilemeyen unsurlar marka olarak tescil edilemez. Bununla birlikte herkesin kullanımına açık olan, ticaret alanında cins, tür, coğrafi kaynak bildiren işaretler işletmelerin tekeline verilemez. Dolayısıyla bu tip işaretleri içeren markalar tescil edilemeyecektir. Bir diğer ret sebebi ise markanın, aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili tescil edilmiş veya tescil başvurusu yapılmış markalarla aynı veya aynı sayılabilecek kadar benzer nitelikte olmasıdır. Görüldüğü üzere markanın tescilindeki en önemli unsur, markanın herkesin tekelindeki işaretlerden veya diğer markalardan ayırt ediciliğidir.
Gerekli aşamalardan geçerek tescil edilen bir marka, sahibi lehine bir koruma sağlar. Tescilin en önemli sonucu da bir ihlal halinde Kanun’un korumasından yararlanılabilmesidir. Bu koruma her on yılda yenilenebilir.
Marka sahibinin, izinsiz olarak yapılması halinde, aşağıda belirtilen fiillerin önlenmesini talep etme hakkı bulunur.
a) Tescilli marka ile aynı olan herhangi bir işaretin, tescil kapsamına giren mal veya hizmetlerde kullanılması.
b) Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer mal veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından tescilli marka ile ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılması.
c) Aynı, benzer veya farklı mal veya hizmetlerde olmasına bakılmaksızın, tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle markanın itibarından haksız bir yarar elde edecek veya itibarına zarar verecek veya ayırt edici karakterini zedeleyecek nitelikteki herhangi bir işaretin haklı bir sebep olmaksızın kullanılması.
Marka Hakkına Tecavüz ve Marka Hakkının Korunması
Marka sahibinin izni olmaksızın markayı kullanmak veya ayırt edilemeyecek şekilde benzerini taklit etmek, bu suretle markanın taklit edildiğinin bilinmesi veya bilinebilecek durumda olunmasına rağmen, tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünleri satmak, dağıtmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, ihraç etmek, ticari amaçla elde bulundurmak veya bu ürüne dair sözleşme yapmak için öneride bulunmak marka hakkına tecavüz olarak kabul edilmektedir.
Marka hakkı tecavüze uğrayan hak sahibi, tecavüz fiilinin tespiti, önlenmesi, durdurulması, kaldırılması ve marka hakkının tecavüzü sonucunda oluşacak maddi ve manevi zararların tazmini için mahkemeye başvurabilir. Hak sahibi, tecavüz suçunu oluşturan veya cezayı gerektiren ürünlere ve bu ürünlerin üretiminde kullanılan cihazlara el konulmasını, bu ürünler için kendisine mülkiyet hakkı tanınmasını da ayrıca mahkemeden talep edebilmektedir. Sınai mülkiyet hakkına tecavüz sayılan fiilleri işleyenler, hak sahibinin zararını tazmin etmekle yükümlüdür.
Marka Hakkına İlişkin Davalarda Görevli ve Yetkili Mahkemeler
Marka hakkına tecavüz durumunda, görevli ve yetkili mahkemeler 6769 sayılı Sınai Haklar Kanunu’nda belirtilmiştir. Kanuna göre görevli mahkeme fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesi ile fikri ve sınai haklar ceza mahkemesidir. Bu mahkemelerin bulunmadığı yerlerde görevli mahkemeler, fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesi yerine asliye hukuk mahkemesi, fikri ve sınai haklar ceza mahkemesi yerine de asliye ceza mahkemesi olacaktır.
Hak sahibi tarafından üçüncü kişiler aleyhine açılacak hukuk davalarında yetkili mahkeme, davacının yerleşim yeri veya hukuka aykırı fiilin gerçekleştiği veyahut bu fiilin etkilerinin görüldüğü yer mahkemesi olacaktır.
Özel bir zamanaşımı öngörülmediğinden marka hakkına tecavüz davalarında haksız fiil zamanaşımı süresi uygulanır. Buna göre zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yıl ve herhalde fiilin işlendiği tarihten itibaren on yıl içerisinde dava açması gerekir.
Marka tescilinin sağladığı haklar, marka ihlali sonucunda başvurulabilen hukuki yollar ve süreç kısaca bu şekildedir. Sınai mülkiyet hak sahiplerinin, olası bir hak ihlali durumunda dikkat etmeleri gereken hususlar bulunmakta ve bu hususlar işlemlerin geçerliliği için önem arz etmektedir.
Marka tescili başvurusu işlemleri ve olası marka hakkının ihlali sonucunda yasal yollara başvurma, yetkili ve görevli makamların tespiti, maddi ve manevi tazminat dava işlemleri yorucu ve kafa karıştırıcı olabilmektedir. Marka hakkı, bir ürün veya hizmetin benzersizliğini ve tanınabilirliğini koruyan, tescil edildiğinde yasal bir koruma sağlayan önemli bir intelektüel mülkiyet unsuru olup, marka sahiplerinin haklarını koruma ve rekabeti dengeleme amacını taşır. Bu sebepten uzman ve güvenilir bir avukat veya yasal danışman ile çalışılmalıdır.
Bizler de tam da bu sebepten, İzmir Kapital Hukuk ve Danışmanlık olarak; İzmir ve çevre illerde, fikri ve sınai haklar hukuku ve ticaret hukuku alanlarında, hukuki sorun ve çözümü, uyuşmazlık konularında danışmanlık ve temsil faaliyetleri gibi yargı ihtiyaçlarınızda danışabileceğiniz merciler olarak buradayız. Kapital Hukuk Büromuz ile bu ve benzeri birçok dava konusunda detaylı bilgiye ana sayfamızdan ulaşabilirsiniz. Merak ettiğiniz geri kalan birçok konuda ise Kapital İzmir Avukatlık Hukuk Bürosu İletişim bilgilerinden birini tercih ederek bizlere danışabilirsiniz.
