Türk Medeni Kanunu’na göre mal rejimi, eşlerin evlilik birliğinden önce veya sonra sahip oldukları malvarlığın yönetimine ve paylaşımına yönelik kuralların tümünü içeren bir sözleşmedir. Eşlerin anlaşmazlık ve boşanma gibi süreçlerinde evlilik içerisinde edinilen tüm malların paylaşımında yaşanan sorunların çözümü olarak mal rejimi yer edinir. Mal rejimi sözleşmeleri noter huzurunda gerçekleştirilir.
Türk medeni hukukunda mal rejimi türleri;
- Edinilmiş mallara katılma
- Mal ayrılığı
- Paylaşmalı mal ayrılığı
- Mal ortaklığı
Edinilmiş Mallara Katılma
Edinilmiş mallara katılma rejimi, eşlerin kişisel mallarını ve evlilik süresince sahip olunan malları kapsamaktadır. Edinilmiş malların sona ermesiyle beraber, eşler kendilerine ait kişisel mallarını diğer eşten geri alma hakkına sahiptir. Kanunen kişisel mallar:
- Eşlerden sadece birinin kullanımına yarayan kişisel mallar
- Mal rejimi başlarken eşlerden birine daha önce ait olan mallar veya miras yoluyla edinilen mallar
- Kişisel mal olarak geçenler
- Manevi tazminatlar
Mal Ayrılığı
Mal ayrılığı rejimi, boşanma sonunda eşler, evlilik süresi boyunca sahip oldukları mallara sahip olmaya devam edecek ve tasfiye işlemi uygulanmayacaktır.
Paylaşmalı Mal Ayrılığı
Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi, eşlerin evlilik birliğini sonlandırırken ortak kullanılan malların paylaşmalı olarak dağıtılmasıdır. Paylaşmalı mal ayrılığı rejiminde önemli olan hususlar şunlardır:
- Ortak bir malın kime ait olduğu belli değilse iddia eden taraf bunu ispatlamak zorundadır. İspat edilemeyen mallar paylı mülkiyet olarak geçmektedir.
- Eşlerden biri diğerine malın korunması veya iyileştirilmesi konusunda katkısından dolayı bedel talep edebilir.
- Eşler bir mala paylı bir şekilde sahiplerse, malın kendisinde üstün olduğunu gören eş, diğer eşe payını ödeyerek malın kendisine verilmesini isteme hakkına maliktir.
Mal Ortaklığı
Mal ortaklığı rejimi, eşlerin ortak mallarını ve kendi mallarını kapsamaktadır. Eşler, kararlaştırdığı evlilik sözleşmesiyle ortaklığa kendi mallarını dahil edip tam bir ortaklığa malik olabilirler.
Mal Rejimi Davası Ne Zaman Açılır?
Mal rejimi tasfiyesinde bulunabilmek için, ilk olarak eşler arasındaki mal rejiminin son bulması gerekmektedir. Mal paylaşımı davası açabilmeniz için boşanma kararının kesinleşmesini beklemeniz gerekmez. Boşanma davası açıldıktan sonra ardından mal rejimi davası da açılabilir. Gerekli durumlarda banka hesabı, taşınmaz gibi malların üzerine tedbir kararı da konulabilir. Önemli hususlardan biri de zamanaşımına uğramamasıdır. Mal rejimi tasfiyesi davaları için kanunen belirlenen süre on yıldır. Boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren on yıl içinde açılan mal rejimi davaları geçerli olacaktır. On yıl sorasında açılan davalar zamanaşımına uğramaktadır.
Anlaşmalı Boşanma Davalarında Mal Paylaşımı
Anlaşmalı boşanma davalarında genel olarak eşlerin kendi özgür iradeleri ve istekleri doğrultusunda mal paylaşımı yapılmaktadır. Kendi belirledikleri oranlara göre veya yarı yarıya mal paylaşımı yapılabilir. Diğer bir seçenek olarak eşlerden biri anlaşmalı boşanma protokolüne bağlı kalarak mal paylaşımına dair bütün haklarından kendi isteğiyle vazgeçebilir ve bu feragat beyanını açıkça protokole eklemelidir.
Daha fazla detaylı bilgi için aile hukuku sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
