İŞE İADE DAVASI NEDİR?

İŞE İADE DAVASI BOŞTA GEÇEN SÜRE TAZMİNATI

İŞE İADE DAVASI, BOŞTA GEÇEN SÜRE TAZMİNATI VE İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATI

İşe iade davası, haksız bir şekilde işten çıkarılan veya işten ayrılmaya zorlanan çalışanın, işveren veya işyeri sahibine karşı, işine geri dönme talebi ve tazminat taleplerini içeren bir hukuki süreci ifade eder. 4857 Sayılı İş Kanunu’na göre iş akdinin işveren tarafından geçerli nedene dayanmaksızın feshedilmesi halinde Kanun’da yazılı şartların sağlanması ile işçi işverene karşı işe iade davası açabilir. İşe iade davası ile işçinin işe iadesi ile boşta geçen süre tazminatı ve işe başlatmama tazminatı talep edilebilir.

İşe iade davası açmak için gerekli şartlar:

  1.  İş sözleşmesinin işveren tarafından geçerli bir neden olmaksızın feshedilmesi

Davayı açabilmek için iş akdinin  işveren tarafından feshedilmesi gereklidir. İşçi iş akdini haklı nedenle dahi feshetmiş olsa işe iade davası açması mümkün değildir. İşverenin, iş akdini herhangi bir geçerli nedene dayanmadan feshetmesi halinde işçi davayı açabilmektedir.

  • İşçinin İş Kanunu veya Basın İş Kanunu’na tabi olması

İşçinin işe iade davası açabilmesi için İş Kanunu’na veya Basın İş Kanunu’na tabi bir işçi olması gerekmektedir. Borçlar Kanununa tabi işçiler işe iade davası açamamaktadır.

  • Belirsiz süreli iş sözleşmesi olması

İş sözleşmeleri süre bakımında ikiye ayrılmaktadır: Belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmeleri. Belirli süreli iş sözleşmelerine örnek vermek gerekirse, 6 ay ya da 1 yıl süreli iş sözleşmeleri belirli süreli iş sözleşmesidir. Herhangi bir süre belirlenmediği takdirde iş sözleşmesi belirsiz süreli iş sözleşmesi olmaktadır. İşe iade davası açabilmek için işçi ile işveren arasında yapılan iş sözleşmesinin belirsiz süreli iş sözleşmesi olması gerekmetedir.

  • İşyerinde en az 30 işçinin çalışması

İşe iade davası açabilmenin bir diğer şartı da iş akdinin fesih tarihinde işyerinde en az 30 işçinin çalışıyor olmasıdır. İşverenin aynı iş kolunda birden fazla iş yeri bulunması halinde işyerinde çalışan işçi sayısı, bu işyerlerinde çalışan işçilerin toplam sayısına göre belirlenir. İşyerinde 30 veya daha fazla işçi çalışması halinde işe iade davası açılabilecektir.

  • İşçinin en az 6 ay kıdeminin olması

İş akdi geçerli neden olmaksızın feshedilen ve işe iade davası açmak isteyen işçinin bu işyerinde en az 6 ay çalışmış olması gerekmektedir. 6 ayın hesabında deneme süresi de dahil edilir. Aynı işverenin bir veya değişik işyerinde çalışan işçinin buralarda geçen süresi birleştirilerek hesaplanması gerekir.

  • İşveren vekili olmamak

4857 sayılı İş Kanunu’nun 2.maddesinde yer alan tanımda işveren vekili şu şekilde tanımlanmıştır İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili denir. İşyerinin bütününü yöneten,  işe işçi alma veya işeten işçi çıkarma yetkisi olan kişiler işveren vekilidir. Bu tanım doğrultusunda ve İş Kanunun 18. maddesi uyarınca işveren vekili olan işçi, işe iade davası açamamaktadır.

İŞE İADE DAVASI AÇMA SÜRESİ:

4857 sayılı İş Kanunu 20.maddesinde fesih bildirimine itiraz ve usulüne ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. İlgili Kanun maddesine göre, “İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir. ”

Sürelerin hesabı davanın akıbeti bakımında büyük önem arz etmektedir. Yukarıda sayılı tüm şartları sağlamasına rağmen süresi içerisinde açılmayan dava reddedilecektir.

Yine  Arabulucuya başvurmaksızın doğrudan dava açılması sebebiyle davanın usulden reddine karar verilir.

İSPAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.

İŞE İADE DAVASI SONUCU İŞE İADE SÜRECİ

İş Mahkemesinde açılan dava sonrasında davanın kabulüne, işçinin işe iadesine karar verilmesi halinde karar kesinleştikten sonra 10 iş günü içerisinde işçinin işverene işe başlatması için başvuru yapması gerekmektedir. Başvuru sonrası işveren 1 ay içerisinde işçiyi işe başlatacağını işçiye bildirmelidir. İşverenin işçiyi işe başlatıp başlatmaması ihtimaline göre bir takım tazminatları ödemesi gündeme gelecektir.

İŞE İADE VE BOŞTA GEÇEN SÜRE TAZMİNATI

İşe iade davasını kazanan ve işe iade talebini işverene bildiren işçiye çalışmadığı süre için 4 aylık ücret tutarında boşta geçen süre tazminatı ödenir. Bu tazminat işverenin  işçiyi işe başlatıp başlatmadığı farketmeksizin ödenir.  

İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATI

İşe iade davasını kazanıp işe başlama başvurusu yapan işçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatı ödemekle yükümlü olur.  

SONUÇ

İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı nedeniyle İş Mahkemesinde işe iade davası açabilir. Yukarıda yazılı şartları sağlayan işçi işe iade davasında işe iade talebi ile birlikte boşta geçen süre tazminatı, işe başlatmama tazminatını talep edebilir. Dava açılması Kanun ile belli sürelere tabi tutulmuş olup davanın kazanılması için sürelerin başlangıç tarihi, sürelerin doğru şekilde hesabı önem arz etmektedir. Pek çok davanın süresinde açılmadığından reddedildiği görülmektedir. Ayrıca dava kazanıldıktan sonra da işe iade ve tazminat talepleri için belirlenen sürelere uyulması gerekmektedir. Bu bağlamda işe iade davası açmak isteyen işçilerin uzman bir avukattan yardım alması ve bu süreci avukatı ile birlikte yürütmesi daha sağlıklı olacaktır.

 

Diğer yazılarımıza göz atmak için linke tıklayabilirsiniz.

Av.Harun Ümit Eren

Hukukçu Özlemnur Kaynak

Sosyal Medyada Bizi Takip edin
https://www.facebook.com/kapitalhukuk
https://twitter.com/kapital_hukuk
https://www.instagram.com/kapitalhukuk/
https://tr.linkedin.com/company/kapi%CC%87tal-hukuk

Son Yazılar

Hukuki Yardım Al

Danışmak istediğiniz her konuda bize ulaşın!

BİZE ULAŞIN