İŞ KAZASI

İŞ KAZASI NEDİR VE İŞ KAZASI KABUL EDİLEN HALLER NELERDİR?

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu madde 3’te iş kazası, işyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay olarak tanımlanmıştır. İş kazaları, çalışanların iş yerlerinde meydana gelen kazalar, yaralanmalar veya hastalıklar ve iş güvenliği önlemlerinin ne kadar önemli olduğunu vurgulayan kritik olaylardır.

İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu yükümlülük sadece Kanun’da sayılı hallerle sınır değildir. Teknolojik gelişmelerin elverdiği ölçüde işveren işçilerin sağlık ve güvenliği için gereli tüm önlemleri almakla yükümlüdür. İşveren; bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler. Işyerinde herhangi bir çalışan kaza geçirmesi halinde işveren kazayı derhal kolluk kuvvetlerine bildirmekle yükümlüdür. Bununla birlikte olayın olduğu tarihten sonraki üç işgünü içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmelidir. Bildirim yükümlülüğünü yerinde getirmeyen işveren ciddi ceza ve yaptırımlar ile karşı karşıya kalmaktadır.

 İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlar. Bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde verilir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.

 Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.

İşveren ile birlikte çalışanların da bir takım sorumlukları vardır. Kanun’da bu yükümlülükler şu şekilde sayılmıştır:

1. İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer  üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.
2. Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
3. İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek.
4. Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
5. Kendi görev alanında,  iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

İş kazasına birkaç örnek vermek gerekirse şu şekilde sıralanabilir:

1. Yemekhanede kavga etmesi sonucu yaralanması,
2. İşyeri sınırları içerisinde bulunan havuz gibi yerlerde boğulma sebebiyle ölüm,
3. Şantiyede çalışan bir işçinin kafasına inşaat malzemelerinden birinin düşmesi,
4. Fabrikada çalışan bir işçinin pres makinelerinden birine kolunu kaptırması,
5. İşyerinde intihar etmesi,
6. Sigortalının ara dinlenmesinde top oynarken ayağını burkması,
7. Emziren kadın işçinin, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda maruz kaldığı kazalar.

Sigortasız İşçinin İş Kazası Geçirmesi

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun  4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için işe başlamadan en az 1 gün önce sigortalı işe giriş bildirgesinin e-sigorta kanalıyla verilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda çalışanın işe girişi işveren tarafından yapılmamışsa ve bu sırada iş kazası gerçekleşmiş ise çalışanın sigortasının olmaması kazasının iş kazası sayılması için engel değildir. Iş mahkemesinde açılacak dava ile çalışanın hem iş kazasının tespiti hem de sigortalılığının tespitini yaptırmak mümkündür.

İş Kazası Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?

İş kazası zamanaşımı süresi kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıldır. Ancak kazanın aynı zamanda suç teşkil etmesi halinde, Ceza Kanun’unda öngörülen daha uzun zamanaşımı süreleri de uygulanabilecektir.

İş Kazası Davası ile Neler Talep Edilebilir ?

İş mahkemesinde açılacak olan dava ile iş kazasından kaynaklanan zararın tazmini talep edilebilir. Bu bağlamda işçi hem maddi hem de manevi tazminat talep edebilecektir. Maddi tazminat kavramı içerisinde; geçici iş göremezlik nedeniyle oluşan kayıplar, ürekli iş göremezlik nedeniyle oluşan kayıplar;, tedavi giderleri ve tedavi boyunca yapılan her türlü masraflar, ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan maddi kayıplar talep edilebilmektedir.

İş kazası geçirdiğiniz durumda, kazasının sonucu olarak vücut bütünlüğünüzde bozulma gerçekleşmekle birlikte ruhen de kazadan olumsuz etkilenilebilmektedir. Bu zorlu süreçte hukuki konuda tecrübeli bir avukattan destek alınması gerekmektedir.

Diğer yazılarımıza göz atmak için linke tıklayabilirsiniz.

Av.Bahadır Gökhan Kaya

Hukukçu Özlemnur Kaynak

Sosyal Medyada Bizi Takip edin
https://www.facebook.com/kapitalhukuk
https://twitter.com/kapital_hukuk
https://www.instagram.com/kapitalhukuk/
https://tr.linkedin.com/company/kapi%CC%87tal-hukuk