Bilindiği üzere 2019 sonunda Çin’de başlayan koronavirüsten (Covid-19) kaynaklanan hastalık tüm dünyaya yayılıp küresel bir salgına dönüşmüştür. 11 Mart 2020’de Dünya Sağlık Örgütü tarafından Covid-19 hastalığı pandemik hastalıklar grubuna dahil edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemik hastalıklar grubuna dahil edilen bu hastalık (Covid-19) olağan yaşamı kısıtlamakla birlikte idari ve kanuni tedbirler alınmasını zorunluluğunu da meydana getirmiştir. Kanuni tedbirler ve kısıtlamaların uygulandığı alanlardan birisi de icra ve iflas hukukudur.
COVID-19 SÜRECİNDE İCRA VE İFLAS HUKUKUNDAKİ KISITLAMALAR
İcra iflas hukuku alacak ilişkilerinden kaynaklanmakta olup ahde vefa ilkesinin -Taraflar arasında yazılı veya sözlü bir sözleşme (anlaşma, protokol, mutabakat) yapıldığında, taraflardan sözleşmeye sadık kalmaları – ihlal edilmesi halinde kişilerin alacaklarını devletin cebri icra gücünü kullanarak tahsil etmelerini sağlar.
İcra takip işlerinin çoğunluğu icra memurları tarafından yerine getirilse de icra işlemleri genel olarak takip esasına dayandığından insan sirkülasyonunun yoğun olduğu bir alandır. Türkiye’de cebri icra alanında öncelikle salgın hastalığın yayılmasının önüne geçmek için önlemler alınmıştır.
İcra ve İflas Kanunu’nun 330. Maddesinde “Salgın hastalık, umumi bir musibet veya harp halinde Cumhurbaşkanı kararı ile memleketin bir kısmında veya bazı iktisadi zümreler lehine muayyen bir müddet için icra takipleri durdurulabilir.” hükmü mevcuttur. Anılan hüküm gereğince 22 Mart 2020 tarih ve 31076 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2279 sayılı anılan Cumhurbaşkanı Kararı ile icra takipleri durdurulmuş ve yeni takip talepleri alınmamıştır. 22.03.2020 – 15.06.2020 tarihleri arasında icra ve iflas işlemleri durmuştur.
Söz konusu tarihler arasında takiplerin durması kararı çerçevesinde de taraf ve takip işlemleri yapılmayacaktır. Asıl icra organı olan icra dairelerinin Cumhurbaşkanlığı Kararı ve 7226 sayılı Kanun ile tatil olunarak durdurulan işlemleri, ödeme emrinin gönderilmesi, icra organınca gerçekleştirilen tebligat ve hazırlık işlemleri, üçüncü kişilere haciz ihbarnamesinin gönderilmesi, haczin icrası, haciz tutanağının düzenlenmesi, haciz esnasında kıymet takdiri, haciz tutanağının İİK m. 103 hükmü gereğince borçluya tebliği, ilave haciz, tamamlama haczi, paraya çevirme işlemlerinin tamamı, iflas takibine ilişkin ödeme emri, iflas davasının açıldığının tebliği, İİK m.159 ve 161 gereği malvarlığı listesinin hazırlanması ve koruyucu tedbirlerin alınması, depo kararı, doğrudan iflas yoluna ilişkin işlemler, iflas kararı gibi işlemlerdir. Ancak ihtiyati haciz talep edilmesi mümkünken ihtiyati haciz kararlarının icra ve infaz edilmemesi öngörülmüştür.
Konkordato işlemleri açısından ise ; 7226 sayılı Kanun’un geçici madde 1-3-c bendinde konkordato kurumuna ilişkin mühlet ve sürelerin, durma süresinin kapsamında olacağı, durma süresince konkordato mühletinin alacaklı ve borçlu bakımından sonuçlarının devam edeceği açıkça hükme bağlanmıştır. Bu bağlamda konkordato mühletine ilişkin geçici mühlet, kesin mühlet, komiserlerin rapor sunma süreleri, mahkemenin tasdik kararına ilişkin sürelerin 22.03.2020 tarihinden son uzatma tarihi olan 15.06.2020 tarihine kadar duracağı ve bu tarihten itibaren tekrar işlemeye başlayacağı, durma süresince de konkordato mühletinin alacaklı ve borçlu bakımından sonuçlarının devam edeceği açıklığa kavuşmuştur.
COVID-19 SONRASINDA İCRA TAKİPLERİ VE GETİRİLEN YENİLİKLER
Covid-19 salgınının yavaş yavaş kontrol altına alınması ile yaşamımızın her alanında olduğu gibi adliyelerde de “yeni normal” adı altında kontrollü bir şekilde normalleşme süreci başlamıştır. Adalet Bakanlığının Mayıs 2020 tarihli yeni normal düzende adliyelerde uyulması gereken kurallarla ilgili yayımladığı Yeni Çalışma Esasları Kılavuzunda genel olarak adliye binasında, mahkemelerde, Cumhuriyet başsavcılıklarında ve icra dairelerinde dikkat edilmesi gereken hijyen kuralları ve sosyal mesafenin korunması için alınacak gereken tedbirler açıklanmıştır.
Bu kapsamda mesela icra dosyalarına yapılacak ödemelerin icra müdürlüğü içerisinde bulunan POS cihazlarından yapılmasının teması ve covid-19 salgınının bulaş riskini artırabileceği dikkate alınarak dosyaya yapılacak ödemelerin havale ya da EFT yapılmak suretiyle gerçekleştirilmesinin covid-19 salgınının önlenmesi adına daha uygun bir çözüm olacağı düzenlenmiştir.
Bir diğer husus 22.03.2020 – 15.06.2020 tarihleri arasında duran icra takiplerinin 15.06.2020 tarihinden sonra ne şekilde devam etmeye başlayacağıdır. Yapılan düzenlemelere göre durma süresinin başladığı tarih (22 Mart 2020) itibarıyla bitimine on beş gün ve daha az kalmış olan süreler durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden (16 Haziran’dan) başlamak üzere on beş gün uzamış sayılır.
Örneğin 22.03.2020 tarihinde düşecek olan araç haczi sürelerin durması sebebiyle düşmemiş ve icra takiplerinin tekrardan başlaması sonrasında (16.06.2020 ‘den) başlamak üzere on beş gün uzamış sayılmıştır.
İşçi alacakları için yapılacak takiplere ilişkin ise 22.03.2020 tarihinden itibaren takip talebinde bulunulmamıştır. Bu tarihten daha önce başlamış takipler ise 13.03.2020 tarihinden şimdilik son uzatma tarihi olan 15.06.2020 tarihine kadar durdurularak sürelerin işlemeye devam etmesi nedeniyle ortaya çıkabilecek hak kayıplarının önlenmesi amaçlanmıştır. 15.06.2020 tarihinden sonra ise kaldığı yerden devam etmiştir.
Rehinli alacaklar için durma süreleri içinde takip talebinde bulunulmamıştır. Ancak rehinli taşınır veya taşınmaz malların satışından sonra, ihale kesinleşmiş ve bu aşamada durma süresi devreye girmiş ise, bu durumda satılan malın teslimi ve taşınmaz malların tapuya tescili için müzekkere yazılması takip sonunda paranın alacaklıya ödenmesinde olduğu gibi icra takip işlemi niteliğinde olmayacağı için durma süresinden etkilenmemiştir.
Covid-19 sonrasında getirilen bir diğer yenilik ise UYAP sisteminin geliştirilerek icra takipleri için yeni portal üzerinden taleplerin gönderilerek icra dairelerine gitmeden bilişim sistemi üzerinden gerçekleştirilebilmesi olmuştur.
İcra ve iflas işlemleri sıkı takibi gerektirmektedir. Nitekim birçok işlemin ivedi şekilde yapılması gerekmekte olup düzenlenen sürelerin kaçırılmaması ve dönülemez zararların ortaya çıkmaması adına uzman ve güvenilir bir avukat veya yasal danışman ile çalışılmalıdır.
İzmir Kapital Hukuk ve Danışmanlık olarak; İzmir ve çevre illerde, İcra ve İflas alanlarında, hukuki sorun ve çözümü, uyuşmazlık konularında danışmanlık ve temsil faaliyetleri gibi yargı ihtiyaçlarınızda danışabileceğiniz merciler olarak buradayız. Kapital Hukuk Bürosu İcra ve İflas departmanında uzman bir ekiple hizmet vermekteyiz. Kapital Hukuk Büromuz ile bu ve benzeri birçok dava konusunda detaylı bilgiye ana sayfamızdan ulaşabilirsiniz. Merak ettiğiniz geri kalan birçok konuda ise Kapital İzmir Avukatlık Hukuk Bürosu İletişim bilgilerinden birini tercih ederek bizlere danışabilirsiniz.
