COVID-19 veya halk arasında bilinen adıyla Corona(Korona) virüsü salgını dolayısıyla dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de bütün vatandaşlarımızı olumsuz etkiledi. Sağlık açısından getirdiği feci sonuçlar bir yana, corona virüs salgını ülkemiz ekonomisinin sekteye uğradı. Her sektörde önemli bir şekilde düşen talepler dolayısıyla ekonomik faaliyetler durma noktasına geldi. İŞKUR da, faaliyetleri önemli ölçüde azaltılan veya tamamen durdurulan işyerlerinde sigortalı çalışan işçilerin bu zor dönemde mağdur olmaması için harekete geçti. Corona(Korona) virüs salgınını Zorlayıcı Sebepler kapsamına dahil eden İŞKUR, işverenler uygun şartları sağladığı takdirde, sigortalı işçiler için Kısa Çalışma Ödeneği adı altında gelir desteği sağlayacağını açıkladı. Bu yazımızda Kısa Çalışma Ödeneği adlı gelir desteğinin ne olduğunu ve destekten faydalanmak için gerekenleri açıklayacağız.
1-KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NEDİR?
Kısa Çalışma Ödeneği: Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
2-CORONA(KORONA) VİRÜS(COVID-19) SALGINI DOLAYISIYLA KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ İÇİN BAŞVURULABİLİR Mİ?
Evet. İŞKUR Yönetim Kurulu Kararı ile yeni tip corona(korona) virüs salgını, insan sağlığı açısından tehlikesi göz önünde bulundurularak “dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebep” olarak kabul edilmiştir. Dolayısıyla, corona(korona) virüs salgını dolayısıyla:
- Salgına yönelik tedbirler kapsamında işyeri kapatılan veya
- İşyerlerindeki haftalık çalışma süresi geçici olarak en az üçte bir oranında azalmış veya
- En az dört hafta süreyle faaliyetini kısmen veya tamamen durduran işverenler Kısa Çalışma Ödeneği desteğine başvurabilirler.
3-KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ KAPSAMINDA HANGİ HİZMETLER SAĞLANMAKTADIR?
Ödenek kapsamında:
- İşçilere Kısa Çalışma Ödeneği için belirlenen tutarın ödenmesi ve
- Genel Sağlık Sigortası primlerinin ödenmesi hizmetleri verilmektedir.
4-KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NE KADARDIR?
Kısa Çalışma Ödeneği, çalışanın son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ ıdır. Kısa Çalışma Ödeneği desteğinin aylık üst sınırı ise ilgili dönemde yürürlükte olan brüt asgari ücretin %150’ sidir. En fazla 3 ay için ödenen Kısa Çalışma Ödeneği, Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile 6 aya kadar uzatılabilir. Kısa Çalışma Ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde aylık olarak ödenmektedir. Verilecek tutardan sadece Damga Vergisi kesilecektir.
5-HANGİ ÇALIŞANLAR KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ DESTEĞİNDEN FAYDALANABİLİRLER?
İşçinin Kısa Çalışma Ödeneği desteğinden yararlanabilmesi için;
- İşverenin Kısa Çalışma Ödeneği talebinin iş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması ve
- Kısa Çalışma Ödeneği başlama tarihinden önceki son 60 gün boyunca hizmet akdine tabi olarak çalışmaya devam etmiş olması ve son üç yıl içinde 450 gün işsizlik sigortası primi ödenmiş olması
- İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu Kısa Çalışma Ödeneği desteğine katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması, gerekmektedir. Maddelerden açıkça anlaşılacağı üzere, işçinin kendisi Kısa Çalışma Ödeneği için başvuruda bulunamayacaktır. Ayrıca, daha önce işsizlik ödeneğine hak kazanmış olmakla birlikte bir önceki işyerinden ayrıldıktan sonra geçen sürede işsizlik ödeneği hak sahipliğini yarım bırakarak çalışmaya başlayan ve son işyerindeki sigortalılık süresi 60 günden az olan çalışanlar da Kısa Çalışma Ödeneği desteğinden bir önceki hak sahipliklerinden kalan süre kadar yararlanabilecektir.
6-İŞVERENLER KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ DESTEĞİNE NASIL BAŞVURABİLİR?
Corona(Korona) virüs (Covid-19) salgınından olumsuz etkilendiği gerekçesiyle Kısa Çalışma Ödeneği başvurusunda bulunacak işverenler Kısa Çalışma Ödeneği talep formu ve Kısa Çalışma Ödeneği uygulanacak çalışanlara ilişkin listeyi bu duruma ilişkin kanıtlarla birlikte bağlı oldukları İŞKUR birimine elektronik posta yoluyla göndererek başvurularını gerçekleştirebilirler. Başvuruların hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi açısından işyerinin corona(korona) virüs (Covid-19) salgınından olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil edecek belgelerin başvuruya eklenmesi önem taşımaktadır. Başvurular uygunluk tespiti amacıyla Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına gönderilecektir.
İşverenin Kısa Çalışma Ödeneği desteğinden faydalanabilmesi için işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı İş Kanununun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller” dışında bir gerekçeyle işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir.
7-KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ BAŞVURULARI NASIL DEĞERLENDİRİLİR?
İş Müfettişleri tarafından gerçekleştirilecek uygunluk tespiti işyerlerine gidilmeksizin başvuru belgeleri ve sunulan ekler dikkate alınarak gerçekleştirilecektir. Corona(Korona) virüs (Covid-19) salgınına yönelik tedbirler kapsamında faaliyeti durdurulan işyerleri ile ilgili uygunluk tespiti incelemelerinde söz konusu işyerinin bu kapsamda olup olmadığını gösteren belgeler yeterli olacaktır. İşverenlerin yönetimsel kararları ile faaliyetine ara verilen veya azaltılan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti incelemelerinde ise, durumu ortaya koyacak ilgili belgeler yeterli kabul edilecektir.
8- KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ BAŞVURU SONUÇLARI NEREDEN ÖĞRENİLİR?
Corona virüsten olumsuz etkilendiği gerekçesiyle Kısa Çalışma Ödeneği talep eden işverenlere başvurularının sonucu, elektronik posta yoluyla taleplerini gönderdikleri adrese yapılır.
9-BAŞVURUSU UYGUN BULUNAN İŞVEREN NE YAPMALIDIR?
Talebi uygun bulunan işverenler, İŞKUR tarafından bildirilen sürede Kısa Çalışma Ödeneği Bildirim Listesini güncelleyerek başvuru yaptıkları İŞKUR biriminin elektronik posta adresine göndermelidir.
İşveren, durumu işyerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan etmeli ve varsa toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasına bildirmelidir. Sonucun ilan yoluyla çalışanlara duyurulamadığı durumlarda Kısa Çalışma Ödeneği desteğine tabi çalışanlara yazılı bildirim yapılmalıdır.
Kısa Çalışma Ödeneği desteğine dahil edilen çalışanlar adına gerçekleştirilecek sigortalılık bildirimlerinde Kısa Çalışma Ödeneği yapılan süreler için eksik gün gerekçesi “18-Kısa Çalışma Ödeneği” olarak bildirilmelidir. İşverenin, Kısa Çalışma Ödeneği uygulaması devam ederken, normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde söz konusu durumu İŞKUR’ a, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve çalışanlara altı işgünü önce yazılı olarak bildirmesi zorunludur. Ayrıca Kısa Çalışma Ödeneği desteği başvurusuna konu edilen toplam çalışan sayısında meydana gelecek değişikliklerin 10 gün içinde gerekçesi ile birlikte İŞKUR’ a bildirilmesi zorunludur. Söz konusu durumları bildirmediğinden dolayı Kısa Çalışma Ödeneği kapsamında yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
