Türkiye’de vatandaşların güvenliğinin sağlanması ve yabancıların kontrol edilebilmesi için bazı tedbirler ve yaptırımlar öngörülmüştür. Bu tedbirlerden biri de yabancıların Türkiye’de çalışırken izin almak zorunda olmalarıdır. Hem ülke egemenliği hem de devlet güvenliği açısından yabancıların Türkiye’de çalışması ya da ikamet etmesi için bazı şartlar gerekir.
Türkiye’ye gelen mülteci ya da ikinci koruma statüsünde bulunan yabancıların çalışma izni ile çalışması mümkündür. Çalışma izni olmayan yabancılar Türkiye’de herhangi bir sektörde ya da iş yerinde çalışamaz, yasaktır. Yabancıların izin olmadan Türkiye’de herhangi bir iş yerinde çalışması hem işçi hem de işveren açısından belli yaptırımlara tabidir.
Kanunda belirtilen alanlarda olmak kaydı ile yabancılar çalışma izni alabilir. Yabancıların bu izni alması için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvuru yapması gerekir. Yabancılar bu başvuruyu yaparken birtakım şartları taşımalıdır. Bu şartlar gerçekleştiği zaman yabancılar süreli ya da süresiz çalışma izni alabilir. Şartları taşıyan ve gerekli ödemeleri yapan kişilerin Türkiye’de çalışarak hayatını idame ettirmesi mümkündür.
Çalışma İzni Nasıl Alınır?
Yabancıların bu izni almak için yurt içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na, yurt dışında ise Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu ya da Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği’ne çalışma vizesi başvurusu yapmalıdır.
Türkiye’den yapılacak izin başvurusu prosedürleri kısa olup yurt dışından Türkiye’de çalışmak için başvuru yapılırken gerekli işlemler daha uzundur. Bu izin için yurt dışından yapılan başvurularda avukat aracılığı ile başvuru yapmak işlemlerin sonuçlanmasını hızlandıracaktır.
Çalışma İzni Belgesi Nasıl Alınır?
Türkiye’den yabancıların başvurusunu işveren, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na e devlet üzerinden yapar. Yalnız Türkiye’de yabancıların bu izni alabilmesi için en az 6 ay süreli ikamet izni olmalıdır. Eğer yabancıların en az 6 aylık ikamet izni varsa işveren, sistem üzerinden bu başvuruyu yapabilecektir. Bu izin için gerekli evraklar kısmındaki tüm belgeler toplanıp başvuru sırasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na teslim edilmelidir.
Yurt dışından bu başvuru yapıldığında ise konsolosluk ya da büyükelçilik tarafından verilen referans numarası ile işveren başvuru yapar. Genelde bu prosedürlerle işveren uğraşmadığından yurt dışından yapılacak başvurularda avukat aracılığı ile çalışma ve ikamet izni almak daha kolay olacaktır. Avukat ilgili yazışmalar, prosedürler ve başvuru süreciyle yakından ilgilenecektir.
Süreli Çalışma İzni
Bu başvuru işveren tarafından yapıldığı için iş sözleşmesi süresine göre yabancılara izin verilir. Verilecek izin, iş sözleşmesi süresini aşamaz. İlk kez çalışma izni için başvuran yabancılara en fazla 1 yıl süre ile verilebilir.
İkamet İzni
Yabancıların Türkiye’de ikamet edebilmesi için ikamet izni (oturma izni)alması zorunludur. Göç İdaresi Başkanlığı tarafından yabancıların ikamet izni almadan önce ikamet izni türünü seçip ona göre başvuru yapması gerekir.
Göç İdaresi Başkanlığı; kısa dönem ikamet izni, aile ikamet izni, öğrenci ikamet izni, uzun dönem ikamet izni, insani ikamet izni ve insan ticareti mağduru ikamet izni vermeye yetkilidir. Bu izinlerden her birinin farklı şartları ve gerekli prosedürleri vardır.
İkamet İzni (Oturma İzni) Nasıl Alınır?
Türkiye’de vize süresinden daha fazla kalmak için yabancılar ikamet izni almak zorundadır. Oturma izni almadan da (Türkiye’de ikamet edebilecekler istisna olmak üzere) ikamet izni almak için başvuru yapmak gerekir.
İkamet izni başvurusu, Göç İdaresi’nin e- ikamet sayfasından ilk olarak online ön başvuru şeklinde yapılır. İlk kez ikamet izni başvurusu yapıyorum kısmına girdikten sonra orada bulunan form eksiksiz olarak doldurulmalıdır. Daha sonra ise İl Göç İdaresi Müdürlüğü’nden randevu alınır. Sonrasında ise oturma izni almak için gerekli belgeler başlığında bulunan evraklar İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne gönderilir. Başvuru sonucu 90 gün içinde açıklanır.
İkamet izni için gerekli prosedürleri eksiksiz yapabilmek için mutlaka avukat aracılığı ile işlem yapmalısınız. İkamet izni için gerekli belgeleri toplayıp prosedürleri harfiyen yapabilmek adına avukat yardımı almak daha avantajlıdır. Eğer eksik evrak ya da geçersiz başvuru sebebi ile ikamet izni başvurusu red edilir ve vize süresi de dolarsa yabancıların deport edilme durumu ortaya çıkar. Deportun kaldırılması için işlem yapılması gerekir ve yeniden başvuru için ekstra masraf, zaman kaybı olur.
çalışma izni ve ikamet izni
Çalışma iznim bitmek üzere ikamet izni başvurusu yapabilir miyim?
Yabancılara çalışma izni ikamet izni yerine geçse de çalışma süresi bitmeden önce 60 gün içinde ikamet iznine başvuru yaptığında bu süre içerisinde ikamet izni karara bağlanır. Yabancı ikamet izni ihlali ortaya çıkmaması için bu süre içerisinde başvuru yapmak önemlidir.
Türkiye’de çalışma iznim var ikamet izni almak zorunlu mu?
Çalışma izin belgesi geçerli şekilde alınmışsa ikamet izni olarak da kabul edilir. Ancak çalışma izin süresi dolunca ikamet izni de bitmiş olur. Çalışma süresi dolmasına rağmen tekrardan ikamet izni almayan kişiler ikamet izni için tekrar başvuru yapmak zorundadır. Yabancı ikamet izni süresi geçmesine rağmen başvuru yapılıp sonuç karara bağlanmamışsa ikamet izni ihlali söz konusu olur.
Çalışma izni iptal olduğunda ikamet izni de iptal olur mu?
Çalışma izni ikamet izni yerine de geçer dolayısı ile de ek olarak ikamet izni alınması zorunlu değildir. Yabancılar çalışma izni iptal olunca ikamet izni iptal olmayacağından ikamet izni başvurusu gerekmez. Ancak burada öncesinde çalışma izni süresinin ne kadar olduğu önemlidir. Yabancı çalışma izni süresi dolarsa 10 günlük yasal süre içerisinde ikamet iznine de başvuru yapılabilir.
Çalışma iznine başvurmak için ne kadar süre ikamet izni olmalı?
İkamet izni eğer turizm amaçlı değilse ve bu iznin geriye dönük en az 6 aylık süresi varsa, geçerli bir ikametgah sunulduğu sürece yabancı çalışma izni de alınır.
Mülteci statüsünde bulunanlar çalışma izni alabilir mi?
Alabilir. Ancak belli alanlarda çalışmak koşulu ile mülteci statüsünde ya da ikinci koruma statüsünde bulunan kişiler çalışabilir. Bu kişiler sahip olduğu kimlik belgesi ile uygun iş kolunda çalışır. Bu izin verildiğinde bu durum mülteci ya da ikinci koruma statüsündeki kişinin kimlik kartına yazılır.
